Հայաստանում սեպտեմբերի 25-ին մեկնարկեցին Եվրոպական ժառանգության օրերը: Այդ միջոցառումների շրջանակում Ա. Սպենդիարյանի տուն-թանգարանի, Հայաստանի ազգային գրադարանի գրատպության թանգարանի և Ե. Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի հետ համատեղ նախաձեռնությամբ Հայաստանի ազգային գրադարանում բացվեց «Հայ դասական սիմֆոնիկ երաժշտության հիմնադիրը» խորագրով բացառիկ ժամանակավոր ցուցադրություն: Ներկայացված էին Ալեքսանդր Սպենդիարյանին առնչվող բացառիկ բնօրինակ նյութեր՝ լուսանկարներ, նամակներ, համերգային ազդագրեր և ծրագրեր, ստեղծագործությունների առաջին հրատարակություններ, կոմպոզիտորի կյանքին ու ստեղծագործական ուղուն նվիրված գրականություն, սկավառակներ, ձայնապնակներ, պաստառներ:
«Այս ցուցահանդեսը լավ առիթ է ևս մեկ անգամ վերհանելու Սպենդիարյանի ստեղծագործությունների բարձրարժեքությունն ու համամարդկային նշանակությունը»,- շեշտում է Սպենդիարյանի տուն-թանգարանի տնօրեն Մարինե Օթարյանը ողջույնի խոսքում ու հավելում, որ 20-րդ դարասկզբին Սպենդիարյանի ստեղծագործությունները հնչում էին Ռուսաստանում և արևմտաեվրոպական գրեթե բոլոր երկրներում: Կոմպոզիտորի ստեղծագործական ժառանգությունը հենված է եվրոպական արժեքների վրա, որոնք նա իր հետ բերեց Հայաստան՝ մի ուրույն կամուրջ կառուցելով հայ և եվրոպական երաժշտության միջև:
Հայասատանի ազգային գրադարանի տնօրեն Աննա Չուլյանն ու Սպենդիարյանի տուն-թանգարանի տնօրեն Մարինե Օթարյանը կարևորում են համագործակցության այս ձևաչափը։ Ի դեպ, Մարինե Օթարյանն Ազգային գրադարանին նվիրեց դիրիժոր Գեորգի Բուդաղյանի «Դիտարկումներ Ա. Ա. Սպենդիարովի «Ալմաստ» օպերայի գործիքավորման շուրջ» գիրքը, որը կոմպոզիտորի հոբելյանի առթիվ այս տարի հրատարակել է տուն-թանգարանը։
Տուն-թանգարանի գլխավոր ֆոնդապահ Աստղիկ Հարությունյանն էլ նշում է, որ ցուցադրվող նյութերի ընտրության հարցում շեշտադրվել է եվրոպական միջավայրում Սպենդիարյանի ստեղծագործությունների տարածումը, գնահատումը և նրա ստեղծագործությունների կատարումը եվրոպացի ականավոր երաժիշտ կատարողների, դիրիժորների,պարարվեստի գործիչների կողմից:
Ցուցադրված նյութերի շարքում էր նաև «Ձկնորսն ու փերին» բասի և նվագախմբի համար գրված բալլադի առաջին հրատարակությունը: Բալլադի ստեղծման պատմությունն անչափ ուշագրավ է: Սպենդիարյանը հիշում է, որ Մաքսիմ Գորկու հետ հերթական հանդիպումներից մեկի ժամանակ բանաստեղծը մեղավոր հայացքով նայել է իրեն ու ասել. «Գիտեք, եսբ անաստեղծություններ չեմ գրում: Միևնույն է, Պուշկինի պես չես գրի, իսկ գրել ավելի վատ` կնշանակի վիրավորել Պուշկինի
հիշատակը: … Եվ այնուամենայնիվ, ես մեղանչել եմ բանաստեղծությամբ` գրել եմ «Ձկնորսը և փերին» պոեմը… գուցե այն Ձեզ պիտանի՞լինի երաժշտության համար»:
Սպենդիարյանը վերցրել է այն ու հավանել: «Եվարդեն 1903 թ. Պավլովսկում կատարվում էր իմ «Ձկնորսը և փերին» բալլադը բասի և նվագախմբի համար»,-եզրափակել է կոմպոզիտորը:
Նույն թվականի ապրիլ-մայիսին Մաքսիմ Գորկուն ուղղված նամակում Սպենդիարյանը, ուղարկելով նաև բալլադի պարտիտուրն ու կլավիրը, գրում էր. «Կրկին ի սրտե երախտապարտ եմ, որ առիթ եք տվել գրելու ստեղծագործություններիցս լավագույնը, որն էլ այդ պատճառով ինձ թույլ եմ տվել նվիրել Ձեզ:
Անկեղծորեն նվիրված Ձեզ՝ Ալեքսանդր Սպենդիարով»
